Οδήγα συνετά. Ακόμα κι αν κυκλοφορείς με Mitsubishi Evo

Βασικές αρχές οδήγησης. Δεν είναι διαγώνισμα, αλλά υπενθύμιση για όλους εμάς. Για να μη γυρίσει το αγαπημένο μας σπορ σε μπούμερανγκ, ανεξαρτήτως Mitsubishi Evo

Ήθελα εδώ και καιρό να γράψω αυτό το κείμενο. Ίσως γιατί με πιάνει ένα σφίξιμο στο στομάχι όταν βλέπω και διαβάζω για ατυχήματα στο δρόμο.

Δεν έχω να πω κάτι το καινοφανές, αυτό είναι βέβαιο. Λίγα, απλά λόγια για να συνδέσω τη Φυσική και τη δυναμική συμπεριφορά του αυτοκινήτου. Έναυσμα ήταν ο δημοσιογραφικός αφορισμός που διαβάζαμε και διαβάζουμε συχνά ότι το δείνα αμάξι «αψηφά τους νόμους της φυσικής». Μια φράση που μπορεί να τρυπώσει στο βάθος του μυαλού σου και να νιώσεις ανίκητος. Άσ’ το. Μη νιώσεις.

Η Φυσική που αφορά το αυτοκίνητο είναι η κλασική Μηχανική.Μην τρομάζεις, δεν θα μπλέξουμε με τύπους. Μόνο τα βασικά. Μεγέθη υπάρχουν πολλά. Ταχύτητα, ορμή, επιτάχυνση. Εμείς θα μιλήσουμε για την ενέργεια.

Την κινητική αλλα με έξτρα tip και τη χημική.

Όσο πιο γρήγορα κινείται ένα αυτοκίνητο, τόσο πιο μεγάλη  κινητική ενέργεια έχει. Στοιχειώδες, όλοι το καταλαβαίνουμε. Στην πραγματικότητα η ενέργειά του είναι ανάλογη με το τετράγωνο της ταχύτητας.

Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι όταν ένα αυτοκίνητο τριπλασιάσει την ταχύτητα του, εννιαπλασιάζει την ενέργεια του.

Ή, διαφορετικά και ίσως πιο εντυπωσιακά, μια μοτοσικλέτα 200 κιλών με αναβάτη 100 κιλών που κινούνται με 300 km/h έχουν ίδια κινητική ενέργεια με ένα Hummer H3 2700 κιλών που κινείται με 100 km/h.

Μπορεί μια μοτοσικλέτα να μη φαίνεται και τόσο εντυπωσιακά επικίνδυνη, αλλά σίγουρα κανένας δεν θα ‘θελε να πέσει πάνω του ένα Hummer με 100 km/h.

Εδώ μπαίνει και το tip της χημικής ενέργειας. Στην ουσία, όλα τα οχήματα κουβαλούν αποθηκευμένη τεράστια ενέργεια (τα καύσιμα). Σκεφτείτε ότι ένα γεμάτο ρεζερβουάρ επαρκεί σε ένα όχημα για να κινηθεί για πολύ χρόνο με την τελική του ταχύτητα. Έτσι, θα πάρετε μια ιδέα για το πόση ενέργεια εμπεριέχεται στα καύσιμα.

Κάτι που αξίζει εδώ να προσθέσουμε είναι η Αρχή Διατήρησης της Ενέργειας. Η ενέργεια (χημική και κινητική) ενός συστήματος δεν εξαφανίζεται. Απλώς μετατρέπεται σε άλλη μορφή. Για παράδειγμα, σε περίπτωση σύγκρουσης μετατρέπεται (βίαια…) σε θερμότητα και πλαστικές παραμορφώσεις. Κάτι που δεν ειναι ωραίο. Καθόλου ωραίο…

Αν φτάσατε μέχρι έδω το διάβασμα, χαλαρώστε. Τέρμα οι τύποι, οι αρχές και οι νόμοι! Δεν θα σας βάλουμε δα και διαγώνισμα. Θα περάσουμε, εν τάχει, στη δυναμική συμπεριφορά του αυτοκινήτου, που θα τη διαχωρίσουμε σε on balance και off balance.

Στην πρώτη περίπτωση, όλα καλά. Στρίβουμε, φρενάρουμε, cool, όλα υπό έλεγχο. Ακόμη και ο πιο άπειρος μπορεί να πάει ενα σύγχρονο αυτοκίνητο πολύ γρήγορα χωρίς να ιδρώσει.

Στην off balance, όμως, διαχωρίζουμε δύο υποπεριπτώσεις: α) Το αυτοκίνητο να είναι εκτός ισορροπίας κατόπιν δικού μας χειρισμού – οπότε έχουμε το χρόνο και, υποτίθεται, έχουμε επιλέξει το χώρο για να το επαναφέρουμε και β) το αυτοκίνητο να βγει εκτός ισορροπίας αιφνιδιάζοντάς μας. Εκεί, δηλαδή, που συνήθως χάνεται η «μπάλα».

Διαπιστώνεις έκπληκτος πώς είναι να βρίσκεσαι σε μια ακυβέρνητη μάζα 1,5 τόνου που αναζητά να εκτονώσει την ενέργειά της. Όλοι έχουμε δει ακόμα και οδηγούς αγώνων να το «χάνουν», με πολλές φορές καταστροφικά αποτελέσματα.

Προσωπικά, έχω αιφνιδιαστεί κάμποσες φορές με σχετικά μικρές ταχύτητες -δεν είμαι και κανένας «πιλότος». Έτσι, από οδηγός μετατράπηκα σε ανήμπορο επιβάτη και για κάμποσα  δευτερόλεπτα περίμενα πού θα «κουρνιάξει» όλη αυτή η αδράνεια.

Ναι, το να σου ξεκολλάει ακούσια το αυτοκίνητό σου, δεν είναι καθόλου, μα καθόλου ωραία εμπειρία. Χρειάζεσαι πολλή τύχη, ικανότητες και μια προσευχή. Αν προλάβεις

Να το «μαζεύω» όμως το κείμενο. Όλοι όσοι αγαπάμε το αυτοκίνητο, κάπου, κάποτε ή και συχνά, κινηθήκαμε υπερβαίνοντας τα όριά μας. Ας είμαστε πιο μαζεμένοι. Νηφάλιοι. Με πρόβλεψη καταστάσεων.

Οδηγούμε σβέλτα μόνο όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν. Η αμυντική οδήγηση στους δημόσιους δρόμους μάς δινει credits. Βασική και μοναδική μας προτεραιότητα η ασφάλεια. Η υπερβολική  ταχύτητα σκοτώνει -ναι, είναι κλισέ αλλά ισχύει- και δυστυχώς σκοτώνει και ανθρώπους που δεν φταίνε. Ας το θυμόμαστε.

Υ.Γ. 1 Ευχαριστώ τους φίλους Ανδρέα και Γιάννη που με βοήθησαν στο κείμενο αυτό καθώς και τον καθηγητή μου, Χρήστο, που με έκανε να αγαπήσω στο Λύκειο τη Φυσικη, περισσότερο από ό,τι το Πανεπιστήμιο τη Χημεία.

Υ.Γ. 2 Ο Στέφανος Νταντάμης είναι φαρμακοποιός, συνειδητοποημένος petrolhead και υπερήφανος ιδιοκτήτης ενός Mitsubishi Evo. Μετράει περισσότερο όταν γράφει αυτά που γράφει περί ασφάλειας ένας τέτοιος.